تکنیک های موثر برای موفقیت در امتحان نهایی
استفاده از تکنیک‌های مختلف زمان‌بندی، برنامه‌ریزی، مطالعه، مرور و حتی استراحت کافی شما را به نمرات بالا می‌رساند. هدف از تکنیک‌هایی که در ادامه توضیح داده‌ایم، کاهش استرس، افزایش اعتماد به نفس، بالا بردن بازدهی مطالعه، بهبود حافظه و تسلط دانش‌آموزان در امتحانات نهایی است.
حضور با تمرکز در کلاس درس
در طول سال، غیبت‌های خود را به حداقل ممکن برسانید. بد نیست اگر قبل از کلاس، سرفصل‌ها را بررسی کنید. در مورد دروس حفظی حتی می‌توانید یک دور روخوانی روزنامه‌وار داشته باشید. شنیدن مطالب در کلاس درس،‌ کمک می‌کنند که مطالب وارد حافظه بلند مدت شما شوند. تلاش کنید در کلاس چیزی حواستان را پرت نکند و با تمرکز کامل به تدریس دبیران توجه کنید. خصوصا برای دروس تحلیلی و محاسباتی، لازم است با دقت تمام به تدریس توجه داشته باشید.
جزوه نویسی در کلاس درس
در کلاس درس حتما موارد مهم، نکات مبهم و جزییات را یادداشت کنید. یادداشت‌برداری در کلاس نتیجه متفاوتی برای افراد مختلف دارد. کافی است تست کنید که آیا گوش دادن برای شما نتیجه بهتری دارد یا نوشتن حین تدریس معلم باعث بهبودی یادگیری‌تان می‌شود. هدف این است که وقتی در ایام امتحانات، یادداشت های خود را مرور می‌کنید، بتوانید آنچه در کلاس گذشته را به یاد بیاورید. این فرآیند، تثبیت مطالب را در ذهن افزایش می‌دهد.
حضور فعال در کلاس درس
یکی دیگر از ارکان حضور ذهن تام در کلاس، فعال بودن، پرسیدن سوال، پاسخ به سوالات معلم، مشارکت در کلاس و رفع ابهام است. به هیچ عنوان از نقاط کور درس گذر نکنید تا در همان مرحله اول یادگیری، در کلاس درس مطلب به درستی برایتان جا بیفتد.
خلاصه نویسی و یادداشت برداری
هنگام مطالعه دروس، حتما با استفاده از تکنیک‌های خلاصه نویسی، مطالب مهم و کلیدی را یادداشت‌برداری کنید. خلاصه‌نویسی در زمان جمع‌بندی و مرور نزدیک امتحانات، مانع اتلاف وقت شما می‌شوند.
استفاده از تکنیک های مدیریت زمان
مدیرت زمان، اولویت‌بندی کارها و برنامه‌ریزی روزانه، هفتگی و ماهانه یک تکنیک ویژه برای موفقیت در امتحانات نهایی محسوب می‌شود. بین دروسی که باید بخوانید و سایر کارهای روزانه، کدام‌یک را باید در اولویت بگذارید؟ برای هر فعالیت باید چقدر زمان بگذارید؟ برنامه‌ریزی کوتاه مدت و بلند مدت چه تفاوت‌هایی دارند؟ می‌توانید از صفر تا صد برنامه‌ریزی را با رعایت اصول انجام دهید.
 تغذیه و خواب برای موفقیت در امتحان نهایی
بسیاری از دانش‌اموزان به دلیل خوردن هل هوله و مواد قندی در فصل امتحانات، دچار اضافه وزن می‌شوند. برخی هم برای بیدار ماندن، مقادیر بالایی کافیئین استفاده می‌کنند. اما مصرف غذای مقوی که سرشار از ویتامین، پروتئین و دارای میزان کافی کربوهیدرات پیچیده، انرژی ذهنی و جسمی را بالا می‌برد. میان‌وعده‌های کم حجم و سرشار از مواد مغذی، بهتر از خوردن مواد قندی، شیرینی‌های مصنوعی مثل بیسکوییت و نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا شیرین عمل می‌کند. سعی کنید با مصرف آب کافی، بدن خود را هیدراته نگه دارید.
این موارد به داشتن خواب کافی و راحت نیز کمک می‌کنند. ساعت خواب و بیداری خود را طوری تنظیم کنید که بیدار شدن برای امتحانات، به یک معضل تبدیل نشود. محل خواب باید تاریک، آرام، دارای تهویه و دمای مناسب باشد. به هیچ عنوان ۷ الی ۸ ساعت خواب شبانه را کاهش ندهید. چون ذهن شما برای حفظ تمرکز، داشتن انرژی، به یاد آوردن مطالب و تحلیل، کاهش اضطراب و استرس، نیازمند خواب کافی در طول شب است.
داشتن مکان مناسب برای مطالعه
فاکتورهای متعددی در مکان مطالعه، به افزایش انگیزه و تثبیت مطالب در ذهن کمک می‌کند. یا برعکس، باعث بی‌حوصلگی، عدم یادگیری و نقص در به یاد اوردن مباحث می‌شوند. اما چه چیزهایی در اتاق و میز مطالعه شما مهم هستند؟ به لیستی که در ادامه آورده‌ایم توجه کنید:
  • نور اتاق به اندازه‌ای باشد که جزییات کتاب و دفتر را به خوبی ببینید اما چشم را اذیت نکند.
  • از نور آفتابی یا ترکیب نور زرد و سفید استفاده کنید. نور سفید باعث احساس خواب‌آلودگی می‌شود.
  • با لامپ‌های فلورسنت خداحافظی کنید.
  • بهتر است کل اتاق نور مناسبی داشته باشد و افسانه چراغ مطالعه را کنار بگذارید.
  • میز و صندلی مطالعه، مناسب قد شما تنظیم شده باشند. صاف پشت میز بنشینید.
  • هر ۳۰ دقیقه، به صورت نشسته چند حرکت کششی انجام دهید که خواب‌آلودگی و خستگی را از شما دور کنند.
  • هوای تازه یا دست کم هوای مطبوع در جریان باشد. مغز برای فعالیت و احساس شادابی نیاز به اکسیژن و هوای مناسب دارد. گرما یا سرمای زیاد، باعث کاهش انرژی و خواب‌آلودگی می‌شوند.
  • روی میز و اطراف آن مرتب باشد. به‌هم‌ریختگی محیط، نظم ذهنی را هم برهم می‌زند.
  • در صورت امکان اتاق یا لااقل محل خواب را جایی با فاصله از محل مطالعه در نظر بگیرید.
  • محل مطالعه باید ثابت باشد.
  • در محلی آرام و بدون عوامل حواس‌پرتی درس بخوانید.
استراحت کردن و تجدید قوا
مغز بعد از پشت سر گذاشتن فشار درس خواندن و امتحان دادن، نیاز به یک فرصت هرچند کوتاه برای ریلکس شدن و بازیابی دارد. بنابراین تصور نکنید که هرچه بیشتر درس بخوانید بهتر است. از جایی به بعد تمرکز از دست می‌رود و ذهن توانایی تجزیه و تحلیل ندارد. بنابراین چه در روزهای قبل از امتحان، چه بعد از امتحان دادن، فرصت کوتاهی برای تفریح، ریلکس کردن و استراحت ذهنی و جسمی خود تعیین کنید.
محدود کردن عوامل حواس پرتی
در دنیای امروز که وسایل الکترونیکی دنیایی از امکانات را برای ما فراهم می‌کنند، کنار گذاشتن آن‌ها تقریبا غیر ممکن است. مخصوصا اگر از برنامه‌های مخصوص برای برنامه‌ریزی استفاده کنید. اما حواستان به زمان استفاده از موبایل یا دیدن تلویزیون و گوش دادن به موسیقی باشد.
ترجیحا هنگام مطالعه وسایل الکترونیکی را دور از چشم بگذارید تا وسوسه چک کردن آن‌ها را پیدا نکنید. پیش از امتحانات، شبکه‌های اجتماعی را کنار بگذارید و مدتی به ذهن خودتان استراحت و تمرکز بیشتر هدیه کنید. مدت تماشای فیلم و موزیک گوش دادن را حتی در زمان استراحت محدود کنید چراکه باعث پرش ذهن می‌شوند.
خودتان را به جای طراح بگذارید
برای یادگیری عمیق‌تر و توجه بیشتر به جززیات، خودتان را به جای معلم بگذارید و به صورت فرضی مطالب را تدریس کنید. این کار کمک می‌کند با آنچه نمی‌دانید یا خوب یاد نگرفته‌اید روبرو شوید. همچنین خودتان را به جای طراح سوالات فرض کنید و از هرآنچه در مباحث به نظرتان می‌رسد سوال طراحی کنید. به این ترتیب نحوه مطالعه کردن شما دقیق‌تر خواهد بود.
حل نمونه سوالات امتحان نهایی
یکی از مشکلات دانش‌اموزان این است که در مورد مدل سوالات امتحان نهایی و نحوه پاسخ دادن به آن‌ها، دچار سردرگمی می‌شوند. بنابراین یکی از رموز موفقیت در امتحان نهایی این است که حتما نمونه سوالات امتحان نهایی سال‌های گذشته و کلید پاسخنامه آن را تهیه کنید. با پاسخ دادن به سوالات با الگوی طراحی سوالات و مباحث و وسالات پرتکرار آشنا می‌شوید. همچنین می‌توانید نقاط ضعف خود را شناسایی و مشکلات درسی ‌تان را حل و فصل کنید.
شب امتحانی نباشید
حسن ختام همه روش‌هایی که کمک می‌کند شما در امتحانات نهایی موفق‌تر باشید، این است که تمام این موارد را در طول سال و ترم تحصیلی رعایت کنید. به هیچ عنوان مطالعه برای امتحان نهایی را به شب امتحان یا روزهای فرجه موکول نکنید. دروس حفظی با مطالعه یک روزه در ذهن باقی نمی‌مانند. دروس تحلیلی نیز به درک مفهومی و عمیق و تمرین زیاد نیاز دارند.
سخن پایانی
چند سالی است که نمرات امتحان نهایی خصوصا برای پایه دوازدهم و یازدهم، سهم مهمی در تعیین رتبه کنکور ایفا می‌کنند. یک تغییر کوچک در نمره هر درس امتحانات نهایی، تاثیر زیادی بر رتبه داوطلبان کنکور دارد. بنابراین باید نه فقط در نزدیک امتحانات، بلکه از ابتدای سال، از روش‌های مختلف برای یادگیری مفهومی، به خاطر سپردن مطالب، کاهش استرس، بهبود وضعیت روحی و تقویت ذهن خود بهره بگیرید.